Color grading là một phần quan trọng trong quá trình làm phim. Đối với một số người, nó đơn giản là việc làm cho các shot trong một cảnh đồng nhất với nhau, bất chấp điều kiện ánh sáng hay sự thay đổi vị trí của mặt trời. Đối với một số người khác, nó giúp kể chuyện tốt hơn. Dù thế nào, nếu bạn chưa bao giờ ngồi trước một màn hình chỉnh màu, mọi thứ có thể sẽ khá khó khăn.
Jalal Jemison là người đã chỉnh màu cho 5 phim điện ảnh và có bề dày kinh nghiệm trong lĩnh vực VFX và compositing. Anh đã từng giữ vị trí VFX supervisor, đạo diễn và lead compositor, có một studio VFX nhỏ của riêng mình. Trong 4 năm qua, anh là một colorist toàn thời gian.
Michael Medaglia, quản trị viên của trang Filmmaker, anh cũng là một đạo diễn từng đạt nhiều giải thưởng với các phim ngắn, phim tài liệu và MV. Deep Dark là phim dài đầu tay của Michael Medaglia.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đề cập đến việc chuẩn bị cho quá trình chỉnh màu, làm việc với colorist và dùng color-grading như thế nào để kể câu chuyện hay hơn.
Chuẩn bị cho quá trình chỉnh màu
Michael: Chỉnh màu cho phim có thể tốn nhiều tiền hơn việc đi học đại học, vậy nên trước khi bắt đầu bạn cần có sự chuẩn bị. Trước hết, bạn cần thực hiện một số xử lý sơ bộ, vốn sẽ giúp bạn tiết kiệm được nhiều thời gian và tiền bạc. Cách tốt nhất để chuẩn bị trước cho quá trình chỉnh màu là biết được look mà bạn muốn dùng cho phim của mình. Biết được điều này sẽ giúp bạn tốn ít thời gian hơn vào những việc luẩn quẩn.
- 1. Dùng các khung hình tĩnh lấy từ phim: Lấy các khung hình tĩnh từ mỗi cảnh và sử dụng các phần mềm chỉnh sửa hình ảnh ưa thích của bạn (như Photoshop chẳng hạn). Bạn có thể thử nhiều lựa chọn khác nhau cho đến khi tìm được look phù hợp.
- 2. Tìm các khung hình tĩnh từ các phim khác: Nếu bạn từng thấy một look mà bạn thích trong một bộ phim nào đó (hay thậm chí là trong một bức ảnh nào đó), thì hãy chụp màn hình lại để đưa nó cho colorist. Đó là một cách rất hay để truyền đạt những mong muốn của bạn. Hãy nhớ là, nếu bạn không rõ ràng, bạn sẽ không bao giờ có được những hình ảnh như ý. Colorist có thể làm ra điều kỳ diệu, nhưng họ không phải pháp sư.
- 3. Nói chuyện với DP: Các DP giỏi thường làm chủ ánh sáng tốt. Nếu bạn là kiểu đạo diễn thường chỉ chú ý đến diễn xuất chứ không quan tâm nhiều đến ánh sáng, độ tương phản và shadow, bạn nên tìm một DP đủ tốt để giúp bạn lo những yếu tố này, trao đổi với họ những thứ mà bạn muốn về mặt màu sắc, để họ có thể xử lý tốt nhất trong quá trình quay, nhằm giúp cho người chỉnh màu có thể làm tốt công việc của họ, để bạn có được những hình ảnh như ý.
Trong Deep Dark, chúng tôi đã làm những gì?
Trong suốt quá trình tiền kỳ, tôi đã bắt đầu tạo một look-book cho bộ phim. Các hình ảnh này trở nên cực kỳ hữu dụng khi nói chuyện với DP và thiết kế sản xuất. Vậy nên, khi bắt đầu quá trình chỉnh màu, tôi đã có một ý tưởng hoàn chỉnh cho look chung của hầu hết các cảnh. Sau khi khóa hình ảnh, tôi lấy các khung hình tĩnh và chỉnh màu theo ý mình trên Photoshop. Tôi biết rằng colorist của tôi có thể làm đẹp hơn thế. Nhưng tôi vẫn muốn có một nền tảng để tránh bị hiểu lầm nếu chỉ truyền tải thông tin qua lời nói.
Nếu có thể, hãy cố gắng thu xếp để DP có thể tham gia vào quá trình chỉnh màu. Tôi không thể làm vậy trong Deep Dark nhưng tỗi vẫn gửi các khung hình tĩnh cho DP của mình là Francisco Bulgarelli để tham khảo ý kiến của anh ấy.
Jalal: Là một colorist, việc sắp xếp công việc và trao đổi thông tin là điều tối quan trọng để hiểu được mong muốn của đạo diễn. Những người mới làm lần đầu thường kỳ vọng colorist phải chỉnh màu phim theo đúng ý của họ. Colorist có thể làm được điều đó, nhưng đạo diễn phải rõ ràng về ý định của mình. Một người chỉnh màu giỏi luôn tiếp cận bộ phim từ cả hai khía cạnh: kỹ thuật và sáng tạo. Khả năng cân bằng cả hai khía cạnh này sẽ giúp bộ phim có được kết quả tốt nhất. Với một người đạo diễn, vấn đề kỹ thuật đầu tiên phải xử lý là: định dạng của phim, không gian màu, codec. Sau đó là các vấn đề về re-time, pan-&-scan và reposition. Từ đây, bạn có thể bước vào khía cạnh sáng tạo: màu sắc mà bạn nhìn thấy bằng mắt.
Khi nói chuyện với người chỉnh màu, bạn cần nói bằng màu sắc
Michael: Giống như bất kỳ sự hợp tác nào khác về mặt nghệ thuật, giao tiếp là chìa khóa. Giao tiếp tốt với colorist sẽ giúp bạn có được hình ảnh mà bạn muốn. Giao tiếp tồi sẽ dẫn đến thảm họa. Làm thế nào để nói chuyện với người chỉnh màu? Bạn cần biết một chút về lý thuyết màu sắc. Bạn có thể dùng các thuật ngữ như “highlights,” “shadows,” “crushing blacks,”… Nếu bạn đang muốn tìm kiếm một khóa học về lý thuyết màu sắc, bạn có thể bắt đầu từ đây.
Kể cả khi bạn không nắm được các thuật ngữ chuyên ngành, bạn có thể nói với người chỉnh màu về cảm giác mà bạn muốn có được: nóng – lạnh, rực rỡ hay nhạt nhẽo, sáng hay tối, hạnh phúc hay buồn rầu. Hãy nhớ là, các từ này mang tính chủ quan cao, vậy nên “hạnh phúc” của bạn có thể sẽ khác với khái niệm “hạnh phúc” của colorist. Vậy nên, để chắc chắn, hãy đưa ví dụ cụ thể về một khung hình với look mà bạn mong muốn.
Jalal: Rõ ràng là, giao tiếp là một yếu tố quan trọng, ngoài ra còn có những thuật ngữ có thể dùng tạm trong giao tiếp như: “warm” là cam/đỏ, “cool” là xanh dương. “Crushing” là chuyển các tone xám trung tính thành đen. Cách tiếp cận tốt nhất là dùng các ví dụ cụ thể và dùng những từ đơn giản. Đây sẽ là cách tốt nhất để có được thứ mà bạn muốn. Tất cả các từ và ý tưởng để mô tả màu sắc đầu mang tính chủ quan. Vậy nên, hãy đơn giản và rõ ràng trong việc mô tả thứ bạn muốn.
Một điều quan trọng nữa là phải hiểu được các giới hạn về mặt kỹ thuật của hình ảnh. Có rất nhiều định dạng khác nhau và chúng không có cùng thông số kỹ thuật. Khi so sánh các máy quay DSLR thông dụng đến các máy quay chuyên nghiệp đắt đỏ như Red/Epic, về cơ bản thì cả hai máy đều có thể cho hình ảnh đẹp nhưng chỉ có hình ảnh từ Red và Epic mới chính xác và cho bạn xử lý được nhiều thứ trong hậu kỳ. Tôi không ngạc nhiên khi mọi người vẫn chưa hiểu rõ về latitude, dynamic rage và các giới hạn kỹ thuật chung giữa các định dạng phổ thông và các định dạng của máy quay điện ảnh chuyên nghiệp như Red, Alexa. Blackmagic Cinema Camera có các định dạng rất tuyệt vời, gần với latitude ở các định dạng của RED hay Alexa. Những định dạng mới như vậy sẽ dần dần thay thế cho các định dạng phổ thông. Đây thực sự là một bước nhảy vọt khổng lồ.
Ngoài ra, với tư cách là một colorist, bạn cần nhận thức rõ màu sắc nào thích hợp cho một cảnh. Tâm trạng có thể xác định nhận thức về màu sắc của một người ở mức độ cao. Không có cách thức chính xác để thực hiện điểu này bởi nhận thức về màu sắc liên quan đến những gì mà người chỉnh màu nhìn thấy. Nếu một colorist đang có tâm trạng u uất, họ thường có xu hướng khiến màu sắc phẳng hơn với nhiều tông xám. Nếu colorist đang vui, họ có xu hướng cho ra các hình ảnh có độ tương phản cao hơn, với nhiều màu sắc hơn. Không có mood “đúng” để chỉnh màu. Nhưng điều quan trọng là cần giữ được tâm trạng của một người, dự án và môi trường theo quan điểm.
Phân tích cách tiếp cận màu sắc cho một bộ phim
Jalal: Trung bình, một phim có từ 80-160 cảnh. Khi chỉnh màu một bộ phim, bạn phải bắt đầu từ đâu? Thông thường, tốt nhất là bạn nên xử lý các khía cạnh về kỹ thuật trước. Một khi bạn xử lý được chúng, bạn có thể tập trung vào phần vui nhộn hơn: khía cạnh sáng tạo.
Điều đầu tiên là chúng ta cần ingest media và đảm bảo tất cả các media online trên Resolve khớp với clip tham chiếu từ bản dựng. Tôi đảm bất tất cả đều được retime và reposition và tất cả các pan & scans được thực hiện đúng cách để khớp với các clip offline. Từ đây tôi luôn xử lý độ sáng/độ tương phản trước, thực hiện tất cả các thao tác color match cơ bản. Sau đó tôi đi sâu hơn với việc xử lý các look trên một cảnh hay toàn bộ đường dây câu chuyện đòi hỏi cần có màu sắc hoặc look để có thể thể hiện được câu chuyện.
Một khi tất cả các chi tiết về mặt kỹ thuật liên quan đến việc chỉnh màu phim đã được xử lý xong, tôi thường phân tích bộ phim thành các cảnh anh hùng. Một cảnh anh hùng cho toàn bộ phim, và một anh hùng cho mỗi cảnh. Tôi thường lấy một look đẹp mà đạo diễn và tôi cùng thấy thích để làm tham chiếu cho các anh hùng này. Sau đó tôi làm việc từ sau ra trước để thu hẹp khoảng cách giữa các cảnh.
Michael: Khoảng nửa phim lấy bối cảnh trong một căn hộ, nơi nhân vật chính tương tác với một cái lỗ biết nói trên tường. Những cảnh này trở thành vòng cung chính của câu chuyện, và được các cảnh khác hỗ trợ. Vì lý do này mà chúng tôi quyết định tập trung vào các cảnh trong căn hộ trước tiên và xử lý mọi thứ dựa trên chúng. Một khi chúng ta thiết lập được look cho căn hộ, các cảnh khác được chỉnh màu dựa theo đó.
Kể chuyện
Chỉnh màu là việc làm cho bộ phim trông chuyên nghiệp hơn và mang đến cho nó một “look” tuyệt vời, đừng quên là nó còn giúp bạn kể chuyện. Có hàng ngàn cách để làm việc này. Dưới đây là một vài thứ mà bạn nên nghĩ tới:
Tạo ra thế giới của câu chuyện. Kỹ thuật này được sử dụng phổ biến trong các phim fantasy, sci-fi và nhiều phim đời cũ. Nó khiến cho hầu hết các cảnh trong phim không diễn ra ở một địa điểm trong “thực tế”. Mỗi cầu chuyên có một thiết đặt và màu sắc giúp bạn tạo ra thiết đặt đó. Một ví dụ điển hỉnh là Amelie và The Matrix. Mặt khác, nếu bạn muốn tạo ra một kiểu kịch tính mang tính tự nhiên, bạn sẽ muốn dùng các màu sắc có trong tự nhiên và làm cho mọi thứ thật nhất có thể. Cuối cùng, nó thuần túy là một lựa chọn sáng tạo.
Truyền tải tâm trạng hoặc trạng thái cảm xúc. Nếu nhân vật chính của bạn bị trầm cảm, màu sắc có thể trở nên lạnh lẽo và nhạt nhẽo. Nếu họ hạnh phúc, bạn sẽ muốn dùng các màu ấm hơn hoặc tăng độ no màu. Cũng việc tâm trạng ảnh hưởng đến màu sắc, màu sắc cũng ảnh hưởng ngược lại tâm trạng.
Tạo ra các dòng câu chuyện riêng biệt. Nếu bạn có nhiều storyline khác nhau, có thể bạn sẽ muốn tạo ra nhiều look khác nhau để khán giả có thể phân biệt chúng một cách tốt hơn. Điều này thường được dùng cho flashback.
Trong Deep Dark, chúng tôi đã làm những gì.
Trong trường hợp của chúng tôi, chúng tôi thay đổi màu sắc của căn hộ dựa theo trạng thái cảm xúc của nhân vật. Chúng tôi không muốn hiệu ứng quá rõ ràng, bởi nó là một thay đổi tinh tế. Khi mọi chuyện trở nên tồi tệ, chúng tôi giảm độ no màu xuống cực thấp. Khi mọi chuyện tốt đẹp, chúng tôi mang màu sắc trở lại. Chúng tôi đã làm những việc tương tự với ánh sáng và thiết kế sản xuất. Tất cả mọi khâu đều liên quan tới nhau. Ngoài ra chúng tôi cũng muốn căn hộ trông hơi fantasy một chút để nó phù hợp với các cảnh không diễn ra ở căn hộ. Vậy nên chúng tôi giữ cho các cảnh sau này trông tự nhiên hơn.
Chúng tôi cũng dùng màu sắc để thể hiện nhân vật trong Deep Dark. Trong phim, The Hole chỉ là một cái lỗ trên tường, do Denise Poirier lồng tiếng. The Hole trở thành một loại sinh vật có tình cảm, vậy nên điều quan trọng là khán giả có thể nhận thức được điều này ở nhân vật đó. Để làm việc này, chúng tôi dùng rất nhiều shot POV được quay bằng ống kính 8mm fisheye để tạo ra một loọ khác biệt. Tuy nhiên, chúng tôi muốn làm nhiều hơn thế. The Hole không phải là con người và chắc hẳn sẽ không nhìn mọi thứ theo cách mà con người nhìn. Nó cũng không thấy cùng một phổ màu như mắt người. Vậy nên, tôi nghiên cứu các nhìn màu của nhiều loại động vật khác nhau. Cuối cùng, chúng tôi quyết định không chọn áp cách nhìn của chó, mèo hay côn trùng lên nhân vật. Nó là một phiên bản cao cấp hơn về những gì con người nhìn thấy.
Jalal: Trong Resolve, chúng tôi có khả năng chơi với nhiều blur và hiệu ứng màu sắc trong ứng dụng cơ sở. Đối với một số thứ nằm ngoài khả năng của Resolve, tôi dùng các OFX plugin. Vì Resolve là một hệ thống chỉnh màu dựa trên nền tảng Node, rất dễ để chơi với các hiệu ứng hình ảnh trong một mask hoặc một key. Trong trường hợp đặc biệt này, chúng tôi không muốn dùng hiệu ứng làm mờ màu siêu thực bởi nó tràn ra toàn bộ khung hình, và chúng tôi muốn đặt mọi sự chú ý lên diễn viên, nhưng cùng lúc đó, cảm giác siêu thực này cũng có trên các shot POV của cái lỗ. Tôi bắt đầu với một vài thao tác color correction và blur rồi sau đó dùng Genarts Sapphire cho surreal color blurring. Michael làm việc với tôi rất hiệu quả và giúp tôi tạo được look mong muốn của anh. Chúng tôi xem qua một vài loại động vật khác nhau và dùng một vài hiệu ứng khác nhau trước khi đạt được look ưng ý.
Michael: Trong Deep Dark, có một thời điểm, nhân vật được một người bán tranh trên đường phố kể cho nghe một câu chuyện ngụ ngôn. Chúng tôi không thực sự biết đó là sự thật hay được dựng nên. Câu chuyện ám chỉ nhiều thời điểm khác nhau trong phim. Chúng tôi muốn tạo một look riêng cho cảnh này. Chúng tôi muốn nó giống như một chuỗi những ký ức rời rạc hơn là một cảnh thông thường. Về cơ bản, chúng tôi tạo ra nó trong quá trình quay phim với ánh sáng và các yếu tố thiết kế sản xuất. DP Francisco đã làm rất tốt việc này. Bởi vậy, việc xử lý màu sắc cho cảnh trở nên dễ dàng hơn. Để tham khảo, chúng tôi sử dụng một số ảnh được xử lý chéo. Chúng tôi tìm thấy thứ mà chúng tôi thích, đặc biệt là những quả cam và rau bị ảnh hưởng. Từ đó, Jalal đã làm ra phép màu của anh.
Jalal: là một colorist, tôi chỉ là một phần trong chuỗi sản xuất, và để tôi làm tốt việc của mình, tôi phụ thuộc rất nhiều vào việc DP có quay được những hình ảnh đẹp hay không. Trong phim này, tôi rất vui khi thấy những hình ảnh. Ngay khi thấy những khung hình đầu tiên của phim, tôi đã biết Francisco có đôi mắt tuyệt vời. Anh quay được những màu sắc rất đẹp mắt. Là một colorist, để có được look mong muốn, tôi thích tạo ra các look siêu thực ngay từ đầu. Tôi không dùng các preset trừ phi tôi tự làm ra chúng. Tôi muốn biết chính xác thì mỗi node đang làm gì. Michael và tôi tìm thấy một vài hình ảnh xử lý chéo rất đẹp trên internet. Tôi đưa chúng vào Resolve và phân tích hình ảnh bằng scope và histogram, tôi cần biết các thông số kỹ thuật chính xác của hình ảnh, để có thể làm việc sáng tạo nhằm tạo ra look cuối cùng và nó phải tương thích với toàn bộ phần còn lại của phim.
Tôi hy vọng rằng bài viết này hữu ích cho những người lần đầu tiên tham gia quá trình chỉnh màu.
Nguồn: filmmakermagazine.com
Pixel Factory sưu tầm và biên dịch
